Η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA)μαζί με τηνΠράξη για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA)αποτελούν μέρος της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Στρατηγικής με τίτλο«Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης». Υποβλήθηκαν μαζίαπό την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 15 Δεκεμβρίου 2020.

Στις 22 Απριλίου 2022, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία για τηνDSAστις Βρυξέλλες μετά από δεκαέξι ώρες διαπραγματεύσεων.Hσυμφωνία που επιτεύχθηκε στις Βρυξέλλες οριστικοποιεί τις προτάσεις και των δύο κανονισμών δηλαδή την Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και την Πράξη για τις Ψηφιακές Αγορές. Επόμενο και τελικό στάδιο για την θέσπιση των κανονισμών είναι η ψηφοφορία τους από το Κοινοβούλιο και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, που πάντως θεωρείται τυπική διαδικασία καθώς τα κείμενα έχουν συμφωνηθεί πλέον στην οριστική τους μορφή.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝDSAκαι τηνDMA:

DSA(ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ)

ΗDSA αποτελεί την νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας 2000/31/ΕΚ για το ηλεκτρονικό εμπόριο όσον αφορά την ευθύνη και υποχρεώσεις των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών αναφορικά μετο παράνομο περιεχόμενο, τη διαφανή διαφήμιση και την παραπληροφόρηση.

Διατηρώνταςτον ισχύοντα κανόνα της οδηγίας2000/31/ΕΚ σύμφωνα με τον οποίο οι εταιρείες που φιλοξενούν δεδομένα άλλων δεν ευθύνονται για το περιεχόμενο, εκτός εάν πράγματι γνωρίζουν ότι αυτό είναι παράνομο, και μόλις λάβουν τη γνώση αυτή δεν ενεργούν για την απομάκρυνσή του, η DSAκαθορίζει σαφείς ευθύνες καιεισάγει ένα ευρύ φάσμα νέων υποχρεώσεων για τους παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών, και ιδίως τις επιγραμμικές πλατφόρμες, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι αγορές.Οι νέες υποχρεώσεις περιλαμβάνουν υποχρεωτικές διαδικασίες "ειδοποίησης και δράσης"για παράνομο περιεχόμενο, υποχρέωση παροχής πληροφοριών στις αρμόδιες αρχές,δυνατότητα αμφισβήτησης των αποφάσεων ελέγχου περιεχομένου των πλατφορμών, υποχρεωτική αποζημίωση για αποφάσεις αφαίρεσης περιεχομένου και έναολοκληρωμένο πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων και ελέγχου. Εισάγονται για όλους τους παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών σαφείς υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας.

Αναγνωρίζοντας τον ιδιαίτερο αντίκτυπο των πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών στην οικονομία και την κοινωνία μας, η πρόταση θέτει υψηλότερα πρότυπα διαφάνειας και λογοδοσίας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι πάροχοι αυτών των πλατφορμών ελέγχουν το περιεχόμενο, καθώς και για τη διαφήμιση και τις αλγοριθμικές διαδικασίες.

DMA(ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ)

Η DMAαποτελεί την νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αποσκοπεί στην αποτροπή της κατάχρησης εξουσίας, σε βάρος μικρότερων ανταγωνιστών, από έναν μικρό αριθμόμεγάλων τεχνολογικών εταιρειών- παρόχων βασικών υπηρεσιών πλατφόρμας με σημαντική οικονομική ισχύ, γνωστές ως «Ρυθμιστές Πρόσβασης» (οι «Gatekeepers»)στις εξαιρετικά συγκεντρωμένες ψηφιακές ευρωπαϊκές αγορές, προβλέπονταςκατάλληλες κανονιστικές διασφαλίσεις σε ολόκληρη την Ένωση για τους επιχειρηματικούς χρήστες και τους τελικούς χρήστες των βασικών υπηρεσιών πλατφόρμας που παρέχουν οι Gatekeepers έναντι της αθέμιτης συμπεριφοράς αυτών.

Αν και ο κατάλογος των Gatekeepers δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί, οι «μεγάλες τεχνολογίες» - GAFAM (Google, Amazon, Facebook, Apple, Microsoft) - είναι πιθανό να είναι τα κύρια υποκείμενα του κανονισμού, αλλά όχι τα μόνα.

Σύμφωνα με τον κανονισμό ως Ρυθμιστές Πρόσβασης ορίζονται οιπάροχοι βασικών υπηρεσιών πλατφόρμας βάσει της «ανθεκτικής» θέσης τους στην αγορά σε ορισμένους ψηφιακούς τομείς, και σύμφωνα μεορισμένα ποσοτικάκριτήρια που σχετίζονται με τον αριθμό των χρηστών, τον κύκλο εργασιών τους ή την κεφαλαιοποίησή τους.

Η DMA καλύπτει οκτώ διαφορετικούς τομείς και είναι επίσης γνωστοί ως «βασικέςυπηρεσίες πλατφόρμας» (Core Platform Services-CPS)λόγω της δυνατότητά τους να επηρεάζουν μεγάλο αριθμό τελικών χρηστών αλλά και επιχειρήσεων, γεγονός που συνεπάγεται κίνδυνο εφαρμογής αθέμιτων επιχειρηματικών πρακτικών:επιγραμμικές υπηρεσίες διαμεσολάβησης (π.χ. Google Play, App store), επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης (π.χ. Google Search), τα λειτουργικά συστήματα (π.χ. Google Android), επιγραμμικές υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Facebook), υπηρεσίες πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο (π.χ. YouTube), υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών ανεξαρτήτως αριθμών (π.χ. WhatsApp, Gmail), υπηρεσίες νεφοϋπολογιστικής και επιγραμμικές υπηρεσίες διαφήμισης. 

Ο κατάλογος των υποχρεώσεων που εισάγει ο κανονισμόςπεριλαμβάνει απαγορεύσεις για τον συνδυασμό δεδομένων που συλλέγονται από δύο διαφορετικές υπηρεσίες που ανήκουν στην ίδια εταιρεία (για παράδειγμα το Facebook και το WhatsApp), διατάξεις για τηνπροστασία των επιχειρηματικών χρηστών των πλατφορμών (συμπεριλαμβανομένων των διαφημιστών και των εκδοτών), νομικά μέσα κατά των μεθόδων αυτοπροβολής που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες για την προώθηση των δικών τους προϊόντων (προτιμησιακά αποτελέσματα για τα προϊόντα της Google κατά τη χρήση της αναζήτησης Google), διατάξεις σχετικά με την προεγκατάσταση ορισμένων υπηρεσιών (Google Android), ρυθμίσεις σχετικά με τις πρακτικές ομαδοποίησης, διατάξεις για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας, της φορητότητας και της πρόσβασης σε δεδομένα για τις επιχειρήσεις και τους τελικούς χρήστες των πλατφορμών.

Οκανονισμός δεν θίγει τα άρθρα 101 και 102 της ΣΛΕΕ, τους αντίστοιχους εθνικούς κανόνες ανταγωνισμού ούτε άλλους εθνικούς κανόνες ανταγωνισμού σχετικά με μονομερή συμπεριφορά, καθώςo σκοπός που επιδιώκει κατά τα παραπάνω είναισυμπληρωματικόςμεν αλλά διαφορετικόςαπό εκείνον της προστασίας του ανόθευτου ανταγωνισμούσε μία αγορά.